Wszystkie kamienie mają swoje rodziny. Widać to wyraźnie w przedstawionym wcześniej podziale. Ale oprócz tego kilka klejnotów ma własne rodzaje, które mogą wprowadzać nieco zamieszania, jeśli o nich nie wiemy… Można się mocno pogubić w tych wszystkich odmianach. Dla ułatwienia przedstawiam kilka takich rodzin najbardziej znanych i podaję nazwy oprócz polskich także angielskie, o ile brzmią inaczej.
KWARC
Górski – Clear
Lemuriański – Lemurian Seeds | odmiana w charakterystyczny sposób prążkowana
Himalajski | odkryty pod topniejącym lodowcem w Himalajach, wysokowibracyjny
Girasol | kwarc z dodatkiem opalu, bardziej mleczny, matowy
Rutylowy | z wrostkami z rutylu
Turmalinowy | z wrostkami czarnego turmalinu
Mleczny
Angel Aura | z dodatkiem tytanu, który nadaje mu tęczowy kolor
Aqua Aura | z dodatkiem złota, które nadaje mu kolor niebieski
Fantomowy | z drugim kryształkiem w środku
Elestial | podwójny wierzchołek
KWARCE kolorowe
Cytrynowy
Różowy
Dymny – Smoke (Morion, odmiana czarna)
Ametyst
Niebieski
Mandarynkowy – Tangerine
Wiśniowy – Cherry (Truskawkowy)
Awenturynowy (Awenturyn)
KWARCOWE KOCIE OKO (Krokidolit)
Kocie oko |szarozielone
Tygrysie Oko – Tiger Eye |żołte, złocistożółte, bązowe
Sokole Oko – Blue Tiger Eye |szaroniebieskie, niebieskie
Bawole Oko – Red Tiger Eye |czerwonobrązowe
Pietersyt
AGATY
Mszysty
Muszlowy – Turitella
Wężowy – Snake
Dendrytowy
Ognisty – Fire
Błękitny – Blue Lace
Botswana
Śliwkowy – Plum
Moss
Laguna
Crazy Lace
Holly Blue
Karneol
JASPISY
Czerwony
Żółty
Heliotrop (Krwawnik)
Dalmatyńczyk
Zebra
Leopardzi
Breksytowy
Oceaniczny
Obrazowy
Kambaba
Mokait
Picasso
Imperial
Unakit
PLAGIOKLAZY
Albit
Oligoklaz – Sunstone (Kamień Słoneczny)
Andezyn
Labradoryt
Bytownit
Anortyt
MIEDZIOWE
Malachit
Dioptaz
Azuryt
Chalkopiryt
Turkus
Chryzokola
ZOISYTY
Tanzanit
Thulit
SPODUMENY
Kunzyt
Hiddenit
ANDRADYTY
Melanit
Demantoid
ANDALUZYTY
Kyanit
Chiastolit
Ciekawostką jest też para: Lapis Lazuli nazywany Lazurytem i Sodalit.
Chociaż nazwy Lapis Lazuli i Lazuryt są używane zamiennie, to prawdę mówiąc Lazuryt jest minerałem, krzemianem i stanowi około 30%-40% Lapis Lazuli. Reszta to augit, kalcyt (biało szare części kamienia), diopsyd, mika i piryt (złote kropeczki). Sodalit jest także krzemianem, stąd tak częste pomyłki między tymi dwoma kamieniami.
W gruncie rzeczy Lazuryt jest tylko nieco jaśniejszy, bardziej niebieski i posiada charakterystyczne wrostki błyszczącego jak złoto pirytu. Aby odróżnić Lazuryt od Sodalitu wystarczy sprawdzić, czy ma migoczące iskierki tegoż pirytu. W Sodalicie ich nie znajdziemy.
Na rynku te dwa kamienie bardzo się różnią ceną, a przecież nie powinny, skoro są niemal tą samą skałą. W kamieniach ozdobnych ceny kształtują jednak walory dekoracyjne, piękno, połysk, czasem nawet iryzacja. Obserwuję spore różnice pomiędzy ceną Sokolego Oka i Tygrysiego Oka. To pierwsze jest sporo droższe, a przecież większa ilość niebieskiego koloru to tylko inna proporcja kwarcu i krokidolitu. Najwyższe ceny osiągają mieszanki tych dwóch kamieni. Trzeba jednak przyznać, że taki miks złocistej i niebieskiej barwy jest wyjątkowo piękny.
W niektórych rodzinach minerały różnią się głównie kolorami i – podobnie jak w przypadku niektórych kwarców – można by je podzielić właśnie na niebieskie, czerwone, zielone czy żółte osobniki. Taką mamy sytuację w przypadku spineli, których rodzina składa się ze spineli czerwonych, niebieskich, purpurowych, żółtych i zielonych, a nawet brązowych i czarnych. Po prostu ten kamień występuje w różnych kolorach i zawsze nazywa się spinelem. Do rodzin wielokolorowych zaliczają się też między innymi fluoryty, turmaliny, topazy, cyrkony.
Czasem jednak nadaje się minerałom odrębną nazwę i niewiele osób wie, że grossular i pirop to granaty, tyle że o różnych barwach. A rubin i szafir to rodzina korundów, z których pierwszy ma barwę najczęściej czerwoną, a drugi najczęściej niebieską. Poza tym jednak mogą mieć także zupełnie inne kolory, bo szafir może być też różowy.
Warto dodać też, że ciągle odkrywa się nowe minerały lub nadaje nowe nazwy znanym kamieniom, które mają jakieś odmienne wzory czy zabarwienie. Charakterystycznym przykładem może być modny obecnie Pietersyt, który geologicznie jest kwarcem z tej samej rodziny, co Tygrysie i Sokole Oko. Nie posiada jednak tego kociego połysku, jest raczej matowy, a barwne smugi układają się w nim chaotycznie, a nie pasmowo. Trudno znaleźć o nim informacje, ponieważ został odkryty dopiero w 1962 roku (przez człowieka o nazwisku Pieters – stąd nazwa).
W podręcznikach sprzed dwudziestu czy trzydziestu lat nie znajdziemy w ogóle niektórych nazw, właśnie dlatego, że wymyślono je całkiem niedawno. Moje stare książki podają też nazwę „Labrador” zamiast Labradoryt, co kojarzy mi się bardziej z rasą psa niż z kamieniem. Mam jednak nadzieję, że mój pomysł z uporządkowaniem minerałów w rodzinach nieco pomogą ogarnąć bogactwo pięknego świata kryształów.
